۱۳۸۵ مهر ۷, جمعه
پدران و مادران و زبان بلوچی Balochi language & Baloch parents
Balochi language & Baloch parents
It has become more fashionable and more convenient for the Baloch parents to talk either Persian or Urdu to their children. The same applies to the Baloch migrants who may speak Arabic, English or the language of their country of residence.
It is a fact of life, among others, that the Baloch have no office nor any administration to facilitate reading, writing and learning their own language in schools. It has now come to a point that even thinking in Balochi may not be possible for many of us. …. Is it inevitable for the Balochi language to die? No one can answer this question; and only us, the Baloch may reply to this question. The Baloch parents can sing Balochi naazeynk to their kids from the very early age. The least we can do is to speak Balochi to our children in the vicinity of our homes. If not, tomorrow will be too late!
Shastuni (Balochi naam o neshaan)
http://balochinames.blogspot.com
It has become more fashionable and more convenient for the Baloch parents to talk either Persian or Urdu to their children. The same applies to the Baloch migrants who may speak Arabic, English or the language of their country of residence.
It is a fact of life, among others, that the Baloch have no office nor any administration to facilitate reading, writing and learning their own language in schools. It has now come to a point that even thinking in Balochi may not be possible for many of us. …. Is it inevitable for the Balochi language to die? No one can answer this question; and only us, the Baloch may reply to this question. The Baloch parents can sing Balochi naazeynk to their kids from the very early age. The least we can do is to speak Balochi to our children in the vicinity of our homes. If not, tomorrow will be too late!
Shastuni (Balochi naam o neshaan)
http://balochinames.blogspot.com
این روزها بسیار مد شده و راحت تر است که با فرزندان و اطرافیان فارسی یا اردو حرف بزنیم. آنسوی آبها چه بسا به عربی و انگلیسی حرف می زنند. بلوچ نه دیوان دارد و نه دستگاه که در مدارس به زبان بلوچی بخواند، بنویسد و یاد بگیرد. اکنون زمانی رسیده است که حتی شاید نتواند به بلوچی بیاندیشد.... آیا مرگ زبان بلوچی حتمی است؟ این را تنها و تنها خودمان- ما بلوچان- می توانیم پاسخ دهیم. از همان کودکی مادران می توانند لالائی و نازیئنک بلوچی برای نوزادان بخوانند، حداقل در محدوده زیستمان با فرزندانمان بلوچی گپ بزنیم. این از عهده هر کس بر می آید. فردا دیر است
بلوچی مئی وتی نام و نشان انت .... "بلوچی مئی وتی شهدئین زبان انت" بلوچی سبز بات
نقشه روبرو نشاندهنده لهجه های زبان بلوچی در بلوچستان و دیگر مناطق بلوچ نشین است و از منبع زیر گرفته شده است
titus.fkidg1.uni-frankfurt.de
------------------------------------------------------------------------------
نوشته: مژگان ناروئی
منبع: بانوکانی توار
نسخه ای خواندنی برای مادران و پدران نسل جدید بلوچ
اخیرا در بعضی از خانواده های بلوچ و به قول معروف امروزی !شاهد مرگ زبان بلوچی که در واقع هویت ملی بلوچ می باشد هستیم متاسفانه بعضی خانواده ها به جای صحبت به زبان مادری با فرزندان خود به اشتباه زبان دیگری را جایگزین کرده اند که اگر به همین صورت پیش روند دیگر به جز نام بلوچ چیزی ازهویت و اصالتش برای نسل های دیگر باقی نمی گزارند کاش بدانید که بلوچ با زبان که در واقع هویت و اصالت ملتش است زنده می ماند
بلوچی منی و تئی شهدین زبان انت بلوچی اصل پرهنگ و دوام انت بلوچان گون بلوچی آشکار انت بلوچان بی بلوچی زیان و گار انت!!
از قرن نوزدهم میلادی به این سوی دانشمندان علوم اجتماعی به ویژه زبانشناسان غالبا زبان را (ارگانسیم) یا موجودی زنده می دانند که پس از زایش و پشت سر گذاشتن دوران طفولیت به رشد و بالندگی میرسد و ممکن است که بنا به دلایلی یا در روندی از زوال تدریجی رو به خاموشی رود و زبان دیگری جانشین آن شود .از این فرایند با عنوان (تعویض)یا(تغییرزبان) یاد می شود تغییر زبان حالتی است که افراد جامعه ای دوزبانه یا چند زبانه از زبان بومی خود به نفع دیگری دست بکشند .که گاه از آن به عنوان مرگ زبان یاد می شود اصطلاح مرگ زبان به ویژه زمانی به کار میرود که اعضای آن جامعه زبانی تنها گویشگران آن زبان در دنیا باشند .بدیهی است که مرگ هر زبان با مرگ اخرین گویشگر ان زبان محقق می شود زبانشناسان اصطلاحات دیگری برای این پدیده ذکر می کنند که از جمله آنها می توان به حذف( زبان)و (انقراض)اشاره کرد
اخیرا در بعضی از خانواده های بلوچ و به قول معروف امروزی !شاهد مرگ زبان بلوچی که در واقع هویت ملی بلوچ می باشد هستیم متاسفانه بعضی خانواده ها به جای صحبت به زبان مادری با فرزندان خود به اشتباه زبان دیگری را جایگزین کرده اند که اگر به همین صورت پیش روند دیگر به جز نام بلوچ چیزی ازهویت و اصالتش برای نسل های دیگر باقی نمی گزارند کاش بدانید که بلوچ با زبان که در واقع هویت و اصالت ملتش است زنده می ماند
بلوچی منی و تئی شهدین زبان انت بلوچی اصل پرهنگ و دوام انت بلوچان گون بلوچی آشکار انت بلوچان بی بلوچی زیان و گار انت!!
از قرن نوزدهم میلادی به این سوی دانشمندان علوم اجتماعی به ویژه زبانشناسان غالبا زبان را (ارگانسیم) یا موجودی زنده می دانند که پس از زایش و پشت سر گذاشتن دوران طفولیت به رشد و بالندگی میرسد و ممکن است که بنا به دلایلی یا در روندی از زوال تدریجی رو به خاموشی رود و زبان دیگری جانشین آن شود .از این فرایند با عنوان (تعویض)یا(تغییرزبان) یاد می شود تغییر زبان حالتی است که افراد جامعه ای دوزبانه یا چند زبانه از زبان بومی خود به نفع دیگری دست بکشند .که گاه از آن به عنوان مرگ زبان یاد می شود اصطلاح مرگ زبان به ویژه زمانی به کار میرود که اعضای آن جامعه زبانی تنها گویشگران آن زبان در دنیا باشند .بدیهی است که مرگ هر زبان با مرگ اخرین گویشگر ان زبان محقق می شود زبانشناسان اصطلاحات دیگری برای این پدیده ذکر می کنند که از جمله آنها می توان به حذف( زبان)و (انقراض)اشاره کرد
۱۳۸۵ شهریور ۲۹, چهارشنبه
خرمای بلوچستان و نام ونشان بلوچی
نظری ازوبلاگنویسی بلوچ به نام یعقوب مهرنهاد دریافت کردم که در آن نسبت به نام گزاری و عرضه محصولات بلوچستان تحت عناوین دیگر ابراز نگرانی نموده بود. از آنجائیکه وبلاگ بلوچی نام ونشان اساسا به نامگزاری افراد، اشیا و اماکن بلوچستان می پردازد، به خود لازم دانستم که در این مورد مشخص با ایشان همآوا گشته وروی این خواسته هرچند ابتدائی ولی اساسی تاکید نمایم. سالهای سال است که خرمای بلوچستان به نام خرمای بم و دیگر نقاط به بازار داخلی و خارجی صادر می شود. شما میتوانید در مناطق مختلف بلوچستان بروید و با چشم خود ببینید که این موضوع کماکان تکرار میشود. نگارنده این سطور و بسیاری از دوستان با چشم خود بارها وبارها دیده اند که خرمای شستون و دیگر مناطق سراوان را به نام خرمای مضافتی مرغوب بم بسته بندی کرده اند. یقین دارم که در مناطق دیگر بلوچستان نیز این کارکرد انجام می گیرد. وبلاگ بلوچی نام ونشان از فعالیتهای فرهنگی در راستای احیا، رشد و شکوفائی فرهنگ بلوچ و بلوچستان حمایت می کند . نام و نشان و نامگزاری محصولات، فراورده ها، اشیا، اماکن و فرزندان از اجزاء لاینفک هستی و بالندگی یک ملت هستند. شستونی
میتوانید نوشته واجه مهرنهاد را در اینجا بخوانید:
۱۳۸۵ شهریور ۱۱, شنبه
ناکو، ترو: پیر ، کهنه و عقب مانده--- دائی، عمو و خاله: مدرن و پیشرفته!؟
آخ که دلم ریخت چون برادرزاده ام مرا "ناکو" صدا کرد! نمیدانم مگر پیر شده ام که بالاچ جان مرا ناکوخطاب کرد؟ . مثل اینکه واقعا پیر شده ام. نه اینجوری نیست! این بچه ها هنوز متوجه نیستند که من پیر نیستم. آخه قربونتون برم بالاچ جان عزیز دلم، مرا "ناکو" نگو- به من "عمو" بگو. مثل اینکه دیگر دارد بدتر میشود چون خواهرزاده کوچکم مرا "کاکا"صدا میزند هانی جان من دائی ات هستم. نمیخواهم ار این به بعد به من ناکو بگوئی ها... من البته تنها نیستم شنیدم که طفلکی خواهر کوچکم را هم "ترو" صدا کردند. آخه فدای اون چشاتون برم مگه عمه ناز نازی شما و خاله مهربونتون پیر شده که او را "ترو" صدا می زنید. طفلکی فکرمیکنه که پیرزن شده و ناراحت میشه. به من قول بدهید که از این به بعد مثل بچه های خوب کلمات خوبی چون عمو و خاله و دائی و داداش و آبجی به کار ببرید. آفرین به شما...
=
خوانندگان عزیز بلوچی نام و نشان- حتما شما هم موضوعاتی نظیر این را شنیده اید. البته در این میان من نوعی مقصر نیستم. فقط می خواهم به این امر بیندیشید که چرا اینگونه است. مگر نه این است که ناکو همان عمو و دائی است و ترو همان خاله و عمه. چه اشکالی دارد که کما فی السابق مثل بزرگترهایمان کلمات و عبارات زبان شیرین بلوچی را به کار ببریم؟ آیا حیف نیست که عبارات پارسی و اردو عربی و انگلیسی را جایگزین عبارات، نامها و اصطلاحات زبان مادری مان کنیم؟
دوستان و برادران و خواهران عزیزم- من نمیگویم که بلوچی از دیگر زبانها بهتر و بالاتر است، اما بایستی این اعتماد به نفس را داشته باشیم که خودمان را از مردم و زبانهای دیگر کمتر ندانیم. در عین حال، نبایستی نسبت به فراگیری زبانهای دیگر همچون فارسی و اردو و عربی و انگلیسی و دیگر زبانها تعصب داشته باشیم. البته لازم است که آن زبانها را یاد بگیریم. اگر کلمات تکنیکی خاصی در بلوچی نداشته باشیم حتما و بدون تعصب از آن زبانها عاریه بگیریم. اما از زمانیکه بلوچ و بلوچی بوده است ما همیشه "ناکو" و "ترو" و "برات/ براس" داشته ایم و وظیفه ماست که بدون تعصب از این کلمات و نسبتها استفاده کنیم و به فرزندانمان خاطرنشان سازیم که این نسبتها و عبارات نغز و شیرین بلوچی را به کار گیرند. چه بخواهیم وچه نخواهیم ما "بلوچ" هستیم و نباید خجالت بکشیم. بر عکس، بر آن باشیم که نه تنها دیگر زبانها را بخوانیم و یاد بگیریم، بلکه در یادگیری و غنا وشکو فائی فرهنگ و زبان بلوچی تا حد توانمان عمل کنیم. از مسئولین امر هم بخواهیم که این امرمهم را جدی بگیرند، چون نابودی یک زبان در واقع مرگ یک ملت است. کاربرد و رشد زبان بلوچی نه تنها واپسگرائی نیست، بلکه عین شکوفائی و پیشرفت است. بلوچی مئی وتی شهدئین زبان انت! شستونی
